Het klappen van de onderhandelingen voor een nieuw sociaal huurakkoord zou wel eens kunnen doorklinken in de verduurzamingsplannen van woningcorporaties. Dat zeggen Woonbond-directeur Paulus Jansen en Aedes-voorzitter Marnix Norder tegen Energeia.
In 2015 sloten huurdersorganisatie Woonbond en woningcorporatiekoepel Aedes een Sociaal Huurakkoord, waarin zij afspraken maakten over de stijging van de huur in de gereguleerde sector. Dat akkoord loopt dit jaar af, en onderhandelingen over een nieuw akkoord liepen. Afspraken over de verdeling van de lasten (en de lusten) van verduurzaming van de corporatievastgoed maakten daar ook deel van uit. Maar de onderhandelingen zijn gisteren geklapt, maakten beide partijen bekend. Zij konden het niet eens worden over de verhoging van de huursom.
“Dat is geen goed signaal voor de verduurzaming”, zegt Marnix Norder, voorzitter van Aedes. “De mogelijkheid bestaat dat het tempo nu vertraagt.” De woningcorporaties krijgen in het voorstel voor het Klimaatakkoord een belangrijke rol toebedeeld. Tot 2021 moeten zij 100.000 woningenverduurzamen, en door schaalgrootte ervoor zorgen dat energiebesparende maatregelen en aardgasvrije installaties goedkoper worden. De corporaties worden, met een ronkende naam, de ‘startmotor’ van de verduurzaming van de gebouwde omgeving genoemd. Maar daar is wel geld voor nodig. Norder: “De Woonbond wil een structurele verlaging van de huren. Dat is niet realistisch, met alle investeringen, ook op het gebied van duurzaamheid, die de corporaties de komende jaren moeten doen.”
Draagvlak
De Woonbond stelt dat het geld voor de verduurzamingsopgave zou moeten komen uit een halvering van de verhuurderheffing. Dat is een belasting die het rijk de corporaties oplegt. In het nieuwe Belastingplan is een verlaging aangekondigd, maar niet zoveel als volgens Woonbond en Aedes nodig zou zijn. Aedes vraagt al langer om een verlaging van die heffing, en dat staat ook in het voorstel voor het Klimaatakkoord. Maar dat is nog geen definitieve toezegging. Norder: “Het zou mooi zijn als de verhuurderheffing kon worden gehalveerd. Maar moeten we dan wachten tot die er is?” Dat is wel de insteek van de Woonbond, aldus Jansen: “Als er geen harde garantie over de halvering van de verhuurderheffing ligt in december, zetten wij onze handtekening niet onder het Klimaatakkoord.”
Dat knaagt aan het draagvlak voor de verduurzamingsopgave. Woningcorporaties hebben voor renovaties en verduurzamingsoperaties de instemming van 70% van de bewoners nodig. “Nu is het zo dat de onderhandelingen voor verduurzaming van gebouwen lokaal gebeuren”, zegt Aedes-voorzitter Norder. “Soms is erverschil van inzicht tussen huurders en verhuurders over wat wel en niet doorgerekend mag worden.” Dat kan tot aan de rechter worden uitgevochten, en zorgt voor vertraging van verduurzamingsprojecten. Norder stelt dat een landelijke aanpak, op basis van afspraken in een nieuw huurakkoord, zou zorgen voor rust en helderheid. En dan kan tempo worden gemaakt.
Lusten en lasten
Het wrange is dat juist op het punt van verduurzaming in de onderhandelingen voor de posities van de Woonbond en Aedes niet heel ver uit elkaar lagen. Onderdeel van het akkoord was een voorstel over de verdeling van de opbrengst als de energierekening lager wordt. Wanneer woningen worden verduurzaamd, wordt er ook minder energie verbruikt en gaan de energiekosten omlaag. Een deel daarvan zou voor de corporatie zijn, om de investeringen terug te verdienen, en een deel daarvan zou voor de huurder zijn, om diens lasten te verlagen. Maar nu de onderhandelingen zijn geklapt, is ook die afspraak van tafel.
“Voor onze achterban staat betaalbaarheid met stip op 1”, zegt de Woonbond-directeur. Dat betekent dat met haviksogen naar de woonlasten en de verdeling van de kosten voor de verduurzaming van corporatiewoningen wordt gekeken. “Duurzaamheid is belangrijk. Maar als er geen verbetering is voor de armste groep Nederlanders, dan moeten wij dwars gaan liggen. Dat is heel droevig.”
Bron: Energeia, Katrijn de Ronde