Woningcorporatie Eigen Haard gaat niet in hoger beroep in een zaak tegen een groep huurders die niet van het gas af wil. In april zette de rechtbank Amsterdam een streep door een plan om een lokale buurt aardgasvrij te maken, omdat geen duidelijkheid werd geboden over de kosten. Een uitzonderlijke zaak, die corporaties dwingt beter na te denken over hun aardgasvrije plannen.
De beslissing is van belang voor huurders die bang zijn op te moeten draaien voor de kosten bij de overgang naar aardgasvrij. Het laat zien dat woningcorporaties beter moeten garanderen dat de lasten bij aardgasvrije plannen niet te hoog worden. De overheid heeft met woningcorporatiekoepel Aedes afgesproken dat er tot 2022 minimaal 100.000 corporatiewoningen van het aardgas af gaan. Ze zijn daarmee de startmotor voor het van het gas afhalen van alle woningen in Nederland. Belangrijke voorwaarde is dat huurders niet de rekening betalen.
Nieuwe plannen
Wim de Waard, woordvoerder bij Eigen Haard: “Van een hoger beroep tegen de eigen bewoners wordt niemand blij.” Volgens de corporatie is de rechter duidelijk genoeg geweest over de berekeningen die zijn gemaakt voor de kosten van deze aardgasvrije verbouwing. “De marges zijn erg klein en dus te onzeker. Daarom gaan wij niet in hoger beroep, maar willen we een ander plan voor renovatie voorstellen aan onze bewoners”, aldus de zegsman.
Eigen Haard heeft die nieuwe plannen nog niet af, het wil na de zomer met de bewoners in overleg. Het is daarbij ook mogelijk dat er volledig wordt afgezien van het van het gas halen van de woningen, zegt De Waard. “Er zijn tal van scenario’s mogelijk. We kunnen de woningen ook zo renoveren dat ze beter voorbereid zijn om in de toekomst van het aardgas af te halen [bijvoorbeeld alleen isoleren, red.].”
Klachten
De kwestie speelt zich af in de Wegener Sleeswijkbuurt in Amsterdam. In de wijk wil Eigen Haard 157 sociale huurwoningen grondig renoveren en tegelijkertijd aardgasvrij maken. Het gaat om portiekwoningen, verdeeld over vijf woonblokken, gebouwd in de jaren vijftig.
Het ging mis tijdens de verbouwing van het eerste woonblok in 2018. Toen de eerste zestien woningen van het gas waren gehaald, protesteerden de overige bewoners, waarop de renovatie stil kwam te liggen. Er waren klachten over te dikke en warme isolatie, deuren die niet meer goed open konden, en het dak lekte. Ook vond een deel van de huurders het onduidelijk welke kosten zij moesten betalen, en stapte naar de rechter. Op het laatste punt kregen de bewoners gelijk.
Wanneer een woningcorporatie zijn woningen van het aardgas wil halen, dan doet het vaak een voorstel aan de huurder voor het betalen van een energieprestatievergoeding (EPV). Dat kan een hogere huur betekenen, of een aparte EPV-betaling. In ruil daarvoor belooft de corporatie dat de energiekosten van de huurder omlaag gaan, en hij uiteindelijk per maand evenveel betaalt aan woonlasten. Er wordt immers goed geïsoleerd, waardoor de verwachting is dat de nieuwe manier van verwarmen minder zal kosten. De EPV is een veelgebruikt middel door corporaties om een deel van de investeringen in aardgasvrij te betalen.
Nul-op-de-meter
De rechter vond het echter niet bewezen dat de energiekosten daadwerkelijk omlaag zouden gaan bij de verbouwing die Eigen Haard voorstelde voor de portiekwoningen. Het gaat om een nul-op-de-meter-aanpak (NOM), waarbij zonnepanelen en een warmtepomp worden geplaatst en extreem goed wordt geïsoleerd. De woning wekt evenveel energie op als wordt verbruikt, en dus komt de energierekening uit op €0.
Volgens de rechter kan de corporatie pas aan de huurders garanderen dat de techniek genoeg energiebesparing oplevert als de isolatie is aangebracht, om te zien of het werkt. Andersom geldt dat een corporatie graag vooraf zekerheid wil of de kosten gedekt worden. De NOM-techniek is veelal toegepast bij rijtjeswoningen, maar niet bij portiekwoningen zoals hier het geval is. Daar is het waarschijnlijk mis gegaan.
In september organiseert Eigen Haard bewonersavonden voor de buurt. Er moeten oplossingen worden gezocht voor het blok dat al voor de helft gerenoveerd is en de vier blokken die nog in oude staat zijn. “Het kan dus zijn dat er twee verschillende plannen worden gemaakt”, aldus De Waard.
Bron: Energeia; Orla McDonald