Wind- en zonne-energie hebben de toekomst. Maar wat doe je als turbines en panelen niet voldoende energie leveren? Momenteel kunnen gascentrales nog bijspringen. Maar hoe gaat dat in een gasvrije toekomst? TNO onderzocht de mogelijkheden van waterstof- en persluchtopslag onder de grond.
De rol van de windturbines en zonnepanelen in de Nederlandse energievoorziening is de laatste jaren steeds groter geworden. En er komen nog steeds turbines en panelen bij. Deze duurzame manier van energieopwekking heeft wel een nadeel: de vraag naar energie loopt niet synchroon met de productie ervan.
Onder de grond
Op sommige momenten moeten gascentrales bijspringen om de wasdroger te laten draaien, op andere momenten is er juist een overschot aan energie uit windmolens en zonnepanelen. Als straks de rol van gas afneemt, kunnen we het overschot aan zonne- en windenergie dan onder de grond opslaan?
Volgens onderzoekers van TNO, die ruim een jaar geleden met de vraag aan de slag gingen, is dat goed mogelijk in de vorm van waterstof of perslucht. Met de waterstofopslag in oude gasvelden zouden tientallen tot honderden terrawatturen binnen handbereik liggen, bij persluchtopslag komen de onderzoekers uit op een paar honderd gigawatturen.
Uitdagingen
Vraag is wel of die nieuwerwetse energieopslag onder de grond ook daadwerkelijk technisch te realiseren valt. Beide opties – waterstof en perslucht – zijn volgens TNO internationaal wel eerder toegepast. Toch zitten er wel wat haken en ogen aan.
- Wat de ondergrondse waterstofopslag betreft moet nog onderzoek worden gedaan naar “de risico’s van interactie van waterstof met gesteenten, vloeistoffen, en micro-organismen in reservoirs, en de langetermijneffecten van cyclische belasting en blootstelling aan waterstof op putmaterialen”.
- Wat de persluchtopslag betreft heeft het bedrijf Corre Energy inmiddels plannen om in 2025 de eerste persluchtbatterij te laten draaien. Eerdere persluchtinitiatieven, onder meer van Gasunie, strandden, omdat perslucht wel technisch maar niet financieel haalbaar bleek. In een haalbare toepassing zou perslucht vooral ingezet kunnen worden voor regelvermogen voor netbeheerders en voor ‘arbitrage’. Dat wil zeggen: is de stroom goedkoop, dan persen compressoren de lucht samen. Ligt de prijs weer veel hoger, dan kun je met de perslucht turbines laten aandrijven die energie opwekken.
Besluitvorming
Voordat organisaties echt aan de slag kunnen met waterstof en perslucht, moeten er volgens TNO nog wel enige hordes in de wet- en regelgeving worden genomen. Daarnaast is het ook essentieel dat stakeholders, en dan vooral lokale bewoners, worden meegenomen op weg naar het uiteindelijke besluit.
Lees hier de belangrijkste bevindingen van TNO